انواع جراحی دهان، فک و صورت | راهنمای جامع از دندان عقل تا بازسازی پیشرفته

در کلینیک دندانپزشکی سیتادل سعادت‌آباد تهران، جراحی‌های دهان، فک و صورت نه تنها برای درمان مشکلات روزمره مثل کشیدن دندان عقل، بلکه برای بازسازی چهره پس از تروما یا حتی جراحی‌های زیبایی پیشرفته انجام می‌شود. طبق آخرین گزارش‌های انجمن جراحان دهان و فک آمریکا (AAOMS) در سال ۲۰۲۵، بیش از ۸۰٪ بیماران با مشکلات فکی به دلیل تأخیر در درمان، نیاز به مداخله پیچیده پیدا می‌کنند. اگر شما هم با درد فک، عفونت لثه یا نگرانی از ظاهر صورت دست و پنجه نرم می‌کنید، این مقاله به‌روز همه انواع جراحی را با جزئیات مراحل، هزینه‌ها، تجربیات واقعی بیماران سیتادل و نکات مراقبتی بررسی می‌کند تا انتخاب درستی داشته باشید.

جراحی دهان، فک و صورت دقیقا چیست و کی به آن نیاز دارید؟

جراحی دهان، فک و صورت (OMFS) شاخه‌ای تخصصی از دندانپزشکی است که بر درمان بیماری‌ها، آسیب‌ها و نقص‌های ناحیه دهان، فک، صورت، گردن و حتی جمجمه تمرکز دارد. این جراحی‌ها از برداشتن دندان‌های نهفته تا بازسازی استخوان فک پس از سرطان را شامل می‌شود. در ایران، متخصصان این حوزه پس از ۵ سال دوره عمومی دندانپزشکی، ۴ سال تخصص می‌گذرانند و اغلب فلوشیپ‌هایی مثل جراحی تروما یا زیبایی صورت می‌گیرند.

بیشتر بیماران ما در سیتادل (حدود ۶۵٪) به دلیل مشکلات شایع مثل پوسیدگی عمیق یا ضربه مراجعه می‌کنند، اما با پیشرفت‌های ۲۰۲۵ مثل جراحی رباتیک و چاپ سه‌بعدی استخوان، درمان‌ها ایمن‌تر و سریع‌تر شده‌اند. اگر علائمی مثل درد مداوم فک، تورم صورت یا مشکل جویدن دارید، ویزیت اولیه با CBCT (تصویربرداری سه‌بعدی) ضروری است.

شایع‌ترین انواع جراحی دهان و دندان: از ساده تا پیچیده

در کلینیک‌های معتبر مثل سیتادل، جراحی‌ها بر اساس شدت مشکل دسته‌بندی می‌شوند. شایع‌ترین‌ها عبارتند از:

• کشیدن دندان (Extraction): برای دندان‌های آسیب‌دیده یا عقل نهفته.
• جراحی دندان عقل (Wisdom Tooth Removal): وقتی دندان عقل به لثه یا استخوان فشار می‌آورد.
• جراحی ایمپلنت و پیوند استخوان (Implant Surgery & Bone Grafting): برای جایگزینی دندان از دست رفته.
• جراحی لثه (Periodontal Surgery): درمان بیماری‌های پیشرفته لثه.

هر کدام با بی‌حسی موضعی یا سداسیون انجام می‌شود و نرخ موفقیت بالای ۹۵٪ دارد.

جراحی‌های مرتبط با فک: اصلاح و بازسازی برای عملکرد بهتر

فک نقش کلیدی در جویدن، صحبت و تنفس دارد، پس جراحی‌های فکی اغلب زندگی‌ساز هستند. انواع اصلی:

جراحی اصلاحی فک (Orthognathic Surgery)

برای اصلاح ناهنجاری‌های اسکلتی فک بالا یا پایین، مثل جلو یا عقب بودن فک. در سال ۲۰۲۵، با کمک نرم‌افزارهای دیجیتال، دقت برش‌ها به میلی‌متر رسیده و زمان بهبودی ۳۰٪ کاهش یافته. مناسب برای کسانی که با ارتودنسی مشکل‌شان حل نشده.

جراحی TMJ (مفصل گیجگاهی-فکی)

درمان درد و قفل شدن فک با آرتروسکوپی یا تعویض مفصل مصنوعی. بیش از ۴۰٪ بیماران ما بعد از این جراحی، دردشان کاملاً برطرف می‌شود.

اگر فک‌تان نامتقارن است، جراحی فک و صورت در سیتادل با گارانتی ۲ ساله انجام می‌شود.

جراحی‌های زیبایی و ترمیمی صورت: از شکاف لب تا پیوند

این دسته برای بهبود ظاهر و عملکرد است:

• ترمیم شکاف لب و کام (Cleft Lip/Palate Repair): جراحی‌های چندمرحله‌ای از نوزادی تا نوجوانی، با نرخ موفقیت ۹۸٪ در مراکز تخصصی.
• جراحی تروما و بازسازی (Trauma & Reconstructive Surgery): ترمیم شکستگی فک پس از تصادف، با پیوند استخوان از بدن بیمار یا بانک بافت.
• جراحی زیبایی (Cosmetic Surgery): لیفت صورت، پروتز چانه یا رینوپلاستی، اغلب با لیزر برای حداقل اسکار.

در سیتادل، برای بازسازی پس از سرطان، از ایمپلنت‌های ساب‌پریوستئال دیجیتال استفاده می‌کنیم که ظاهر طبیعی را حفظ می‌کند.

جراحی‌های پیشرفته: درمان تومورها و عفونت‌ها

• جراحی پاتولوژیک (Pathologic Surgery): برداشتن کیست، تومور یا سرطان دهان با حاشیه ایمن، همراه با بازسازی فوری. طبق مطالعات ۲۰۲۵، استفاده از ربات‌ها خطر عود را ۲۵٪ کم کرده.
• جراحی عفونت‌های ادنتوژنیک (Odontogenic Infections): تخلیه آبسه فک یا درمان استئومیلیت با آنتی‌بیوتیک هدفمند.

این جراحی‌ها اغلب اورژانسی هستند و در سیتادل ۲۴ ساعته انجام می‌شوند.

مقایسه انواع جراحی دهان، فک و صورت (بر اساس داده‌های AAOMS و مطالعات ایرانی)