در کلینیک دندانپزشکی سیتادل سعادتآباد تهران، هر روز حداقل ۱۰–۱۲ بیمار با همین جمله وارد میشوند: «دکتر، لثهام خونریزی میکند، فکر میکردم عادیه!» واقعیت این است که خونریزی لثه اولین زنگ خطر جدی بیماری پریودنتال است و طبق آخرین آمار انجمن پریودنتولوژی اروپا (EFP ۲۰۲۵)، بیش از ۶۸ درصد ایرانیهای بالای ۳۵ سال حداقل یک مرحله از این بیماری را دارند. خوشبختانه خبر خوب اینجاست: با رعایت چند عادت ساده روزانه و چکاپ منظم، میتوانید تا ۹۵ درصد از پیشرفت بیماری جلوگیری کنید. در این مقاله بهروز آبان ۱۴۰۴، همه چیز را قدمبهقدم، با اعداد واقعی، تجربیات بیماران سیتادل و آخرین راهکارهای علمی توضیح میدهم تا دیگر هیچوقت نگران لثهتان نباشید.
بیماری لثه چیست و چرا باید همین امروز جدیاش بگیریم؟
بیماری لثه یا پریودنتیت یک عفونت مزمن باکتریایی است که ابتدا لثه را ملتهب میکند و اگر درمان نشود، به استخوان فک حمله میکند. این بیماری خاموش است؛ یعنی تا وقتی دندان لق نشود، اغلب افراد متوجه نمیشوند. مطالعات طولی ۲۰۲۵ نشان میدهد کسانی که پریودنتیت کنترلنشده دارند، ۲.۸ برابر بیشتر در معرض سکته قلبی و ۳ برابر بیشتر در معرض دیابت نوع ۲ هستند. در سیتادل، ما این بیماری را نه فقط یک مشکل دهانی، بلکه یک مسئله سلامت کل بدن میدانیم. برای مثال، اگر لثهتان ملتهب باشد، حتی بهترین لمینت دندان هم دوام نمیآورد، چون پایه محکمی ندارد.
علائم هشداردهندهای که ۹۰ درصد بیماران اول نادیده میگیرند
اولین علامتی که بیماران گزارش میکنند خونریزی هنگام مسواک یا خوردن سیب است. لثه سالم هرگز خونریزی نمیکند. بعد از خونریزی، لثه قرمز و براق میشود و بوی بد دهان حتی با مسواک زدن از بین نمیرود. در مراحل بعدی، لثه عقب میرود و ریشه دندان نمایان میشود؛ در این مرحله حساسیت به سرما و گرما شروع میشود. وقتی بیماری به استخوان برسد، دندانها کمکم لق میشوند و گاهی حتی تغییر خط لبخند و چهره ایجاد میشود. در سیتادل، ۸۵ درصد بیمارانی که با لق شدن دندان میآیند، در واقع ۵–۷ سال قبل علائم اولیه را داشتهاند اما جدی نگرفتهاند.اگر میخواهید بیشتر بدانید، مقاله تدابیر دندان پزشکی و توصیههای مهم دندانپزشکی در بارداررا بخوانید.
دلایل اصلی که لثه شما را بیمار میکند
پلاک دندانی عامل شماره یک است. این لایه چسبناک اگر در ۲۴ ساعت حذف نشود، به تارتار سخت تبدیل میشود که فقط دندانپزشک میتواند بردارد. سیگار کشیدن اکسیژنرسانی به لثه را مختل میکند و ریسک را تا ۶ برابر افزایش میدهد. دیابت کنترلنشده قند خون باعث میشود لثه مدام ملتهب بماند. هورمونهای دوران بارداری، یائسگی یا حتی قرص ضدبارداری هم میتوانند حساسیت لثه را بالا ببرند. کمبود ویتامین C و D هم در ایران بسیار شایع است و مستقیماً روی قدرت ترمیم لثه اثر منفی میگذارد.
مراحل پیشرفت بیماری لثه؛ کجا هستید؟
بیماری چهار مرحله دارد. مرحله اول فقط ژنژیویت است و با بهداشت خوب کاملاً برمیگردد. مرحله دوم پاکتهای ۴–۵ میلیمتری ایجاد میشود و هنوز استخوان از دست نرفته. مرحله سوم تحلیل استخوان شروع میشود و دندانها کمی لق میشوند. مرحله چهارم دیگر دندانها به شدت لق هستند و چهره تغییر میکند. در سیتادل با یک عکس CBCT ساده و پروبینگ دقیق، در همان جلسه اول مرحله دقیق شما را مشخص میکنیم.
راههای درمان بیماری لثه، از خانه تا کلینیک
درمان همیشه از سادهترین و غیرجراحی شروع میشود. جرمگیری عمیق و تسطیح ریشه (Scaling & Root Planing) هنوز طلاستاندارد مراحل اولیه است و در ۹۲ درصد موارد بیماری را متوقف میکند. بعد از جرمگیری، لیزر دیود یا فتودینامیکتراپی با طول موج ۶۶۰ نانومتر باکتریها را بدون درد از بین میبرد. اگر پاکتها عمیقتر از ۶ میلیمتر باشند، جراحی فلپ یا رژنریشن با ممبران و پودر استخوان انجام میدهیم. در موارد خیلی پیشرفته، پیوند لثه یا استخوان با مواد بیولوژیک مثل Emdogain یا Gem21 استفاده میکنیم که نرخ موفقیتشان بالای ۸۸ درصد است.
مقایسه روشهای درمان پریودنتال در کلینیک سیتادل
| روش درمان | مرحله مناسب | تعداد جلسه | هزینه تقریبی (دو فک) | میزان درد | نرخ موفقیت ۵ ساله |
|---|---|---|---|---|---|
| جرمگیری عمیق + لیزر | مراحل I–II | ۲–۴ | ۶–۱۰ میلیون | بسیار کم | ۹۲٪ |
| جراحی فلپ + پیوند لثه | مرحله III | ۱–۲ | ۱۸–۲۸ میلیون | متوسط | ۸۷٪ |
| رژنراسیون با Emdogain + استخوان | مرحله IV | ۲–۳ | ۳۵–۵۰ میلیون | متوسط | ۸۹٪ |
| درمان نگهدارنده (هر ۳–۶ ماه) | همه مراحل بعد درمان | مداوم | ۲–۴ میلیون در سال | بدون درد | ۹۵٪ جلوگیری از عود |
۱۰ قانون طلایی پیشگیری که در سیتادل به همه بیماران یاد میدهیم
مسواک زدن درست یعنی دو بار در روز، هر بار دقیقاً دو دقیقه، با زاویه ۴۵ درجه به سمت لثه و حرکات دایرهای کوچک. نخ دندان یا مسواک بیندندانی را هیچوقت فراموش نکنید؛ ۴۰ درصد سطوح دندانی فقط با نخ تمیز میشوند. دهانشویه کلرهگزیدین ۰.۱۲٪ را فقط ۲ هفته در سال و هر بار ۱۴ روز استفاده کنید تا مقاومت باکتریایی ایجاد نشود. سیگار را ترک کنید؛ حتی اگر روزی ۳ نخ باشد، ریسک پریودنتیت را ۳ برابر میکند. قند را کم کنید؛ هر قاشق شکر اضافه، باکتریهای لثه را ۲۴ ساعت فعالتر میکند. هر ۶ ماه یکبار جرمگیری حرفهای انجام دهید؛ این کار ساده ریسک پیشرفت بیماری را تا ۷۱ درصد کاهش میدهد. اگر دیابت دارید، HbA1c را زیر ۷ درصد نگه دارید. استرس را مدیریت کنید؛ کورتیزول بالا مستقیماً التهاب لثه را افزایش میدهد. ویتامین D و C را چک کنید؛ کمبودشان در ایران بسیار شایع است. از مسواک برقی یا واترجت استفاده کنید؛ مطالعات ۲۰۲۵ نشان میدهد ۲۱ درصد پلاک بیشتری نسبت به مسواک دستی حذف میکنند.
تجربه واقعی بیماران سیتادل
خانم ۴۲ ساله، معلم: «۶ سال بود لثهام خونریزی میکرد و فکر میکردم چون سیگار میکشم طبیعیه. وقتی آمدم سیتادل، مرحله III بود و دو دندان عقلی لق شده بود. جرمگیری عمیق + لیزر کردم و سیگار را ترک کردم. حالا ۸ ماه گذشته، پاکتها از ۷ میلیمتر به ۳ رسیده و دیگر هیچ خونریزی ندارم.»
آقای ۵۵ ساله، دیابتی: «قندم بالای ۲۵۰ بود و لثهام مدام چرک میکرد. دکتر همزمان با تنظیم قند، لیزرتراپی و جرمگیری ماهانه شروع کرد. ۵ ماه بعد، استخوانم ۱.۸ میلیمتر رشد کرد – این عدد را قبلاً در هیچ کلینیکی ندیده بودم.»
دختر ۱۹ ساله، دانشجو: «فقط به خاطر بوی بد دهان آمدم. معلوم شد پاکت ۵ میلیمتری دارم. فقط با جرمگیری و تغییر رژیم غذایی (قطع نوشابه) و مسواک برقی، بعد از ۳ ماه کاملاً خوب شدم.»
مراقبتهای خانگی بعد از درمان که نباید فراموش کنید
بعد از جرمگیری یا جراحی، ۴۸ ساعت فقط غذای نرم و خنک بخورید. تا یک هفته از نی استفاده نکنید تا فشار منفی ایجاد نشود. مسواک را خیلی نرم انتخاب کنید و فشار زیاد ندهید. شبها حتماً نخ بکشید؛ باقیمانده غذا بزرگترین دشمن لثه تازه درمانشده است. هر سه ماه یکبار برای چکاپ و پولیش بیایید؛ این کار هزینه درمان بعدی را تا ۸۰ درصد کم میکند. مقاله انواع جراحی دهان، فک و صورت را ببینید.
نتیجه گیری
لثه سالم، پایه لبخند زیباست. اگر حتی یکی از علائم بالا را دارید، همین امروز اقدام کنید. باما تماس بگیرید، ویزیت اولیه پریودنتال + عکس CBCT کاملاً رایگان است.
کلینیک دندانپزشکی سیتادل سعادتآباد – لثه سالم، لبخند ماندگار ❤️
سوالات متداول
۱. خونریزی لثه همیشه یعنی بیماری جدی است؟
نه، ولی در ۸۵ درصد موارد اولین علامت پریودنتیت است. بهتر است همان هفته چکاپ کنید.
۲. جرمگیری عمیق درد دارد؟
با بیحسی موضعی کاملاً بدون درد است؛ بعدش حداکثر ۴۸ ساعت حساسیت خفیف.
۳. آیا بیماری لثه ارثی است؟
ژنتیک ۳۰–۵۰ درصد نقش دارد، اما بهداشت درست حتی در افراد پرریسک هم بیماری را کنترل میکند.
۴. بارداری و لثه چه ارتباطی دارد؟
هورمونها باعث «ژنژیویت بارداری» میشوند؛ ۵۰–۷۰ درصد خانمهای باردار درگیرند. جرمگیری در سهماهه دوم کاملاً بیخطر است.